Róttæk hugmynd

Spá Creditinfo um að tæplega 3.500 fyrirtæki fari í þrot er ekki til þess að auka á bjartsýni í íslensku efnahagslífi. Gefum okkur að hjá þessum fyrirtækjum starfi að meðaltali um 5 manns. Verði spáin að veruleika þýðir það að 17.500 manns verði atvinnulausir, til viðbótar við þá 15 þúsund sem nú þegar eru á atvinnuleysisskrá. Vissulega mun eitthvað af þessu fólki fá vinnu annars staðar en þá ber að hafa í huga að fleiri munu bætast á skránna frá fyrirtækjum sem ef til vill næst að bjarga. Allt þetta fólk mun væntanlega lenda í fjárhagsvandræðum með tilheyrandi afleiðingum.

Horfurnar eru sem sagt ekki bjartar og eitthvað þarf að gera til þess að reyna að koma atvinnulífinu í gang aftur. Ein hugmynd sem ég hef töluvert velt fyrir mér er hvort hægt sé að frysta bankakerfið í eitt ár miðað við einhvern dag. Ekki verður neitt greitt af lánum og engir vextir verða greiddir inn í bankakerfið og ekki út úr því heldur (miðað við stöðu bankakerfisins þegar frystingin verður. Öll viðskipti eftir það verða síðan eins og ekkert hafi í skorist). Um leið verður settur á skyldusparnaður, t.d. 30% af tekjum (einstaklinga og fyrirtækja), sem nota má til fjárfestinga í hagkerfinu. Restin er notuð til þess að fjármagna daglegan rekstur. Á þann hátt verður á ný til eftirspurn í hagkerfinu en ef marka má hræðslu manna við að verðhjöðnun sé framundan er ljóst að kynda verður undir eftirspurn.

Þetta er bara pæling og ég geri mér grein fyrir því að þetta gæti reynst dýr aðgerð sem ef til vill er ekki fýsileg. En eitthvað verður að gera því fórnarkostnaðurinn, þ.e. kostnaðurinn við að gera ekki neitt, gæti reynst enn meiri þegar upp er staðið.

3.500 fyrirtæki stefna í þrot

Athugasemdir

[Lúðvík Júlíusson, 19.2.2009 kl. 18:45]

Önnur 'klikkuð' aðgerð væri að lækka stýrivexti í 4-5%, jafnvel neðar.

Ein ekki síðri væri að auðvelda frumkvöðlum að nálgast það fjármagn sem þó er til, þe. með útlánum banka eða jafnvel með styrkjum.

30% skattur á einstaklinga til viðbóta þeim sem nú er drepur eftirspurn.

Kannski ætti ríki að gefa 10% skattafslátt yfir línuna... þá hefðu einstaklingar meiri pening til að greiða af lánum og kaupa vörur og þjónustu.  Þá gætu einstaklingar hjálpað til við að velja þau fyrirtæki sem lifa..... 

en þetta eru líka svona klikkaðar pælingar....

[Guðmundur Sverrir Þór, 23.2.2009 kl. 19:43]

Ég nefndi nú 30% bara sem dæmi, en þetta er ekki skattur. Þetta er fé sem ávaxtast og nýtist hagkerfinu sem uppsöfnuð fjárfestingargeta. Auk þess drepur þetta ekki eftirspurn því ég tel að stærstur hluta heimila í landinu borgi mun meira en 30% af ráðstöfunartekjum í afborganir af lánum. Hin 70% eru til ráðstöfunar.

Hvað varðar lækkun stýrivaxta er ég ekki sammála um þá aðgerð. Auðvitað væri gott að hafa lægri vexti en það er nákvæmlega ekkert sem segir að bankar myndu lækka vextina í samræmi við stýrivexti. Eigi að neyða þá til þess mun það leiða til þess að verðtryggingin fer hvergi og ég veit ekki með þig en það vil ég alls ekki, ég tel afnám verðtryggingar vera mjög nauðsynlega aðgerð og til hennar ber að grípa sem fyrst. Auk þess er spurning hvaða áhrif þvingun vaxta niður á við myndi hafa á rekstur sparisjóðanna sem ekki eru fjármagnaðir af ríkinu.

Frumkvöðlastarfsemi er vissulega af hinu góða en hún verður aldrei lausn á bráðasta vandanum, sem er að koma í veg fyrir gjaldþrot heimilanna. Það gerir stýrivaxtalækkun reyndar ekki heldur þar sem stærstur hluti lána er verðtryggður.

Skattalækkun væri vel hugsanleg en á móti kemur að þá eykst fjárfestingargeta ekki.