Breyttir tímar fyrir skákáhugamenn

Óhætt er að segja að undanfarnar vikur hafi verið gósentíð fyrir okkur skákáhugamenn. Auk Ólympíumóts í Rússlandi hafa farið fram nokkur gríðarsterk skákmót; þ.á m. heimsbikarmót í Sevilla, ofurmót í Nanjing í Kína og svo minningarmótið um Tal í Moskvu sem lauk sl. sunnudag. Tvö síðastnefndu mótin eru orðin að árvissum viðburði (ég er ekki viss um heimsbikarmótið en Ólympíumótið fer fram annað hvert ár) og eru þau jafnan á meðal sterkustu móta hvers árs, ef ekki þau sterkustu.

Ég smitaðist aftur af skákbakteríunni í fyrrahaust eftir að hún hafði legið í dvala um margra ára skeið. Ég hafði að vísu teflt í deildakeppninni íslensku og tekið þátt í einstaka skákmótum og eitthvað gert af því að tefla hraðskák á netinu en skákáhuginn var með minnsta móti og ég hafði lítið fylgst með því sem var að gerast í skákheiminum síðan fyrir aldamót. Ekki veit ég hvað það var sem vakti skákbakteríuna af dvala sínum (ég held að maður læknist aldrei alveg af henni) en hitt veit ég að nú fylgist ég náið með öllum helstu skákviðburðum og þá kemur netið sér vel.

Þegar ég var yngri var ekki alltaf auðvelt að fylgjast með skákmótum úti í heimi. Mogginn og fleiri íslensk blöð birtu reyndar reglulega fréttir af skák og auðvitað var hægt að fylgjast með í erlendum skákblöðum sem rötuðu inn á heimilið eða upp í taflfélag en mikið fleiri voru möguleikarnir ekki. Mér er alltaf minnistætt einvígi þeirra Jóhanns Hjartarsonar og Viktors Kortsnoj í St. John 1988; þá var karl faðir minn ennþá með skákþætti í útvarpinu og þegar ljóst var að Jóhann átti möguleika á að vinna einvígið var ákveðið að pabbi skyldi vera til taks í útvarpinu og lesa upp leikina í beinni útsendingu og skýra skákina jafnóðum. Eftir að hafa verið í heimsókn hjá vini mínum sem bjó nánast í næsta húsi við Útvarpshúsið ákvað ég að rölta yfir í Útvarpshúsið þegar líða tók á kvöldið (ef mig misminnir ekki þá var þetta á laugardagskvöldi) og fylgjast með. Pabbi sat þarna við stjórnborðið, sem hann hafði fengið skyndikennslustund á, og spilaði lög á milli þess sem hann fékk símtöl frá Kanada um nýja leiki og miðlaði þeim áfram til hlustenda, með tilheyrandi útskýringum. Nú er öldin svo sannarlega önnur. 

Skákþættir í útvarpinu eru liðin tíð og hvað þá í sjónvarpinu, með þeirri undantekningu að sýnt er beint frá úrslitaeinvígi Íslandsmótsins í atskák. Mogginn birtir skákþátt einu sinni í viku að ógleymdu skákkrílinu, eins og það er kallað innanhúss á Mogga, en að öðru leyti hefur skák ekki átt upp á pallborðið hjá íslenskum fjölmiðlum undanfarin ár og miðað við það sem ég hef kynnst af erlendum fjölmiðlum á hið sama við þar. Nú orðið er það netið sem sér um fréttaflutning af skák og það er svo sannarlega breyting til batnaðar.

Hægt er að fylgjast með flestum skákmótum nánast í rauntíma og þar með talið horfa á skákir í beinni útsendingu, oftar en ekki með skýringum. Hægt er að nálgast gríðarstór skákasöfn á netinu, amk vikulega. Til er töluverður fjöldi vefsíðna sem tileinkaðar eru fréttaflutningi af skák. Það er meira að segja hægt að horfa á skákfréttaþætti á netinu. Þetta kemur kannski engum á óvart en ég verð að segja að mér þótti það svolítið merkilegt þegar ég byrjaði að fylgjast með á ný hversu vel skákmönnum hefur tekist að aðlaga sig netinu og færa sér það í nyt.

Hvað um það, eins og ég sagði í upphafi hafa undanfarnar vikur sannarlega verið gósentíð fyrir skákáhugamenn. Sérstaklega þótti mér gaman að fylgjast með norska skákundrinu Magnúsi Carlsen vinna yfirburðasigur á ofurmótinu í Nanjing. Mér þykir einkar gaman að fylgjast með þessum 19 ára pilti sem að mínu mati, og fjölmargra annarra er besti skákmaður heims í dag. Fram að mótinu í Nanjing hafði hann átt erfitt haust, honum gekk brösuglega í Ólympíumótinu og sömuleiðis í Sevilla, þannig að ég reikna með að honum hafi þótt sigurinn í Nanjing einkar sætur og jafnvel má færa rök fyrir því að hann sé meðal þeirra mikilvægustu á ferli þessa unga snillings.

Annar skemmtilegur skákmaður sem hefur verið að gera það gott að undanförnu er Bandaríkjamaðurinn Hikaru Nakamura. Sá er jafnan ofarlega á blaði þegar bestu hraðskákmenn heims eru taldir upp og oft sagður sá besti í þeirri grein. Hann hefur jafnt og örugglega verið að fikra sig upp stigalistann á undanförnum árum og er nú kominn í hóp 10 stigahæstu manna heims skv. liverating.org, vefsíðu sem heldur utan um tifandi stig þeirra skákmanna sem hafa meira en 2700 stig hverju sinni. Nakamura stóð sig mjög vel í minningarmótinu um Mikhail Tal, töframanninn frá Riga, sem lauk í Moskvu á sunnudag en þar lenti hann í 4.-5. sæti eftir að hafa ítrekað misst af vinningi í lokaskákinni, sem hefði tryggt honum jafnmarga vinninga og efstu mönnum.

Nú er þessi færsla orðin alltof löng og ég ætla því að setja punkt. Það geri ég með myndbandi sem ég fann á Youtube með skák þeirra Nakamura og Carlsen í fyrstu umferð heimsmeistaramótsins í hraðskák sem nú stendur yfir í Moskvu. Stórskemmtilegt myndband